بازدهی جریان آب یا دِبی چیست؟
- منظور از آبدهی، آبده یا دِبی چیست؟
- واحد محاسبه‌ی بازدهی جریان آب یا دِبی بر حسب چیست؟
- بیشترین دبی جریان آب در جهان مربوط به چیست؟
ابتدا بازدهی جریان آب را توضیح می دهیم. دِبی به میزان، چندی، اندازه و کمیت آبی گفته می شود که در طول یک زمان مشخص از یک نقطه ی مشخص رد می شود یا خارج می گردد. خواه منبع آب باشد یا مکان مشخص که مد نظر قرار دارد. مثلاً گفته می شود میزان آب خروجی از یک دریچه ی سد چقدر است؟ یا مقدار آب جریان پیدا کرده در یک ثانیه از یک رود در نقطه ی مشخص چقدر است؟ تمامی این سوالات در تعریف دِبی معنا پیدا می کند. در ادامه به توضیح بیشتر این واژه و اصطلاح علمی می پردازیم. دِبی را با حرف Q نشان می دهند.
اما سوال مهم دیگر واحد محاسبه ی دِبی یا بازدهی جریان آب می باشد. واحد محاسبه ی دِبی جریان آب را در سیستم اندازه گیری متریک، متر مکعب می باشد. بازدهی جریان آب را در سیستم اندازه گیری متریک بر مبنای متر مکعب بر ثانیه m3/s می باشد. اما با ساعت و یا لیتر بر ثانیه نیز در جاهای مختلف نشان می دهند و محاسبه می کنند. مثلاً جهت محاسبه ی کارکرد بهینه ی دستگاه های کارواش از لیتر بر ساعت در محاسبه ی خروجی آب از نازل استفاده می شود. که البته منظور میزان پمپاژ آب توسط پمپ کارواش می باشد. مثلاً در صورت کارکرد دائمی دستگاه در یک ساعت 370 لیتر آب پمپ می شود.
اگر بخواهند میزان خروجی دریچه ی سد، رودخانه یا کانال بزرگ را محاسبه کنند از سیستم متریک واحد متر مکعب بر ثانیه استفاده می کنند. اما از واحد لیتر بر ثانیه نیز برای جریان های آب در ابعاد کوچکتر استفاده می شود.
محاسبه‌ی دبی جریان آب:
جهت محاسبه ی دِبی یا بازدهی جریان آب باید ابتدا سرعت آب و سطح مقطع را دانست و با فرمولهای خاص به میزان دِبی رسید. البته برای محاسبه ی دِبی روشهای مختلفی وجود دارد.
- روش محاسبه دبی جریان آب به روش دِبی وزنی
- روش محاسبه دبی جریان آب به روش دِبی حجمی
بیشترین دبی در جهان مربوط به رود آمازون در آمریکای جنوبی می باشد. در ادامه به میزان دبی رودهای بزرگ در دنیا اشاره ای کوتاه خواهیم کرد.
- دِبی رود آمازون 180000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود کنگو 42000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود یانگ تسه 35000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود براهماپوترا 20000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود می سی سی پی 17600 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود گنگ 15000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود ولگا 8000 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود کارون 1800 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی
- دِبی رود نیل 1584 متر مکعب بر ثانیه به طور نسبی